Jak usunąć sadzę z komina?
Zasmolony komin, sadza szklista w kominie, zatkany sadzą sypką komin, brak ciągu kominowego to sytuacje z którymi zetknął się każdy posiadacz paleniska na paliwo stałe : kominek lub piec grzewczy.
W wyniku nieprawidłowej eksploatacji lub źle dobranego lub złej jakości opału – mokre drewno, drewno iglaste, złej jakości węgiel – w przewodzie dymowym osadza się sadza. Oczywiście nawet w sytuacji, kiedy palenisko wykonane jest wg sztuki budowlanej i podłączone prawidłowo do przewodu dymowego, sadza również się osadza tylko że w mniejszej ilości i jest łatwo usuwalna. Sadza, która rzeczywiście sprawia problemy to sadza trudno usuwalna, mokra, mazista o konsystencji mazidła, lub twarda sadza szklista. Jest jak zaprawa na wewnętrznych ściankach komina i nie sposób tak zwyczajnie jej usunąć tradycyjnymi sposobami.
Sposób powstawania i nazwy poszczególnych rodzajów sadzy pozwolą łatwiej zrozumieć zagadnienie samego oczyszczania:
- Sadza sypka – to zwykła sadza która osadza się na wew. ściankach komina w wyniku prawidłowego procesu spalania i prawidłowo wykonanego przewodu kominowego. Jej nadmiar może być spowodowany zbyt rzadkim czyszczeniem komina, zbyt chropowatą i nierówną powierzchnią wewnętrzną przewodu kominowego. Jeżeli komin nie jest całkowicie zatkany tym rodzajem sadzy, to czyszczenie polega na energicznym kilku lub kilkunastokrotnym opuszczeniu w tą i z powrotem kuli kominiarskiej ze szczotką wykonaną z materiału odpowiedniego do czyszczenia danego przewodu (stalowa do kominów murowanych, nylonowa do kominów stalowych i nierdzewnych). Czyszczenie zaczynamy od szczotki o mniejszym przekroju a kończymy na szczotce o przekroju o 10% większej od właściwego światła przewodu. Jest to oczywiście tradycyjne czyszczenie, dosyć pracochłonne i wymagające pewnego rodzaju wiedzy i umiejętności. Alternatywą dla tego rodzaju czyszczenia może być użycie zestawu kominiarskiego – Turbospiner. Obrotowy zestaw kominiarski jest przeznaczony do mechanicznego czyszczenia komina i usuwania sadzy po podłączeniu do wkrętarki. W zestawie można wybrać i dopasować uniwersalną szczotkę do danego rodzaju przewodu. Czyszczenie łatwo wykona jedna osoba. Jeżeli jednak światło przewodu jest całkowicie zaślepione przez sadzę należy najpierw, przed czyszczeniem komina, udrożnić przewód np. przebijakiem kominiarskim od góry, a następnie przystąpić do mechanicznego usuwania sadzy. Należy również pamiętać o uprzednim zaślepieniu szczelnie wszelkich wlotów i podłączeń do czyszczonego przewodu. W przeciwnym razie cały urobek z czyszczenia wysypie się przez nie do pomieszczeń.
- Sadza szklista – twardy i zbity rodzaj sadzy, grudkowaty, mocno przylegający do ścianek komina. Tworzy swojego rodzaju skorupę wewnątrz przewodu kominowego. Powstaje w skutek używania złego paliwa np. niskokaloryczny mokry węgiel, przy złym ciągu kominowym – kiedy np. komin jest źle izolowany lub jest zbyt krótki (lub zbyt długi do rodzaju paleniska i średnicy przewodu), niska temperatura spalania na kotle (niska temp. spalin). Powstaje ona również na skutek palenia mokrym drewnem. Drugim powodem jest dostarczanie zbyt małej ilość powietrza do spalania. Efektem tych dwóch niewłaściwych działań jest uzyskanie zbyt niskiej temperatury w palenisku. Ta z kolei powoduje odparowanie wody z niewysuszonego wcześniej drewna lub węgla, a nie jego palenie. Sadza szklista odkłada się na ścianach komina i utwardza w wysokiej temperaturze, gdy uda nam się wreszcie mocno rozpalić w kominku. Skutkiem osadzania się sadzy jest stopniowe zmniejszanie się światła komina, co powoduje spadek ciągu i dalsze intensywne odkładanie się kolejnych jej warstw. Jest to rodzaj sadzy zupełnie odporny na tradycyjne czyszczenie kominiarskie. Nie usuniemy tej sadzy przy pomocy zwykłej szczotki kominiarskiej, kuli i liny. Jedynym bezpiecznym i skutecznym rodzajem czyszczenia tak zatkanego komina jest czyszczenie mechaniczne wałkiem obrotowym Turbospiner i szczotką łańcuchową do tego przeznaczoną: szczotka łańcuchowa do czyszczenia z sadzy szklistej. Dawniej wypalano sadzę w kominach. Jednak ten rodzaj usuwania sadzy był obarczony dużym ryzykiem spłonięcia budynku, dlatego sposób ten nie jest już praktykowany.
- Sadza smolista, mazista, smoła w kominie – jest to najgorszy i najtrudniejszy do usunięcia rodzaj zanieczyszczenia jaki może znaleźć się w naszym kominie. Jego sposób powstawania jest bardzo podobny do powstawania sadzy szklistej. Jest ona jakby pierwszym jego etapem. Efekt powstawania smoły w kominie potęguje rozpalanie paleniska lub palenie drewnem iglastym. Zawiera ono dużo żywicy, która paruje w procesie podgrzewania w palenisku w pierwszym etapie spalania drewna i oblepia wewnętrzne ścianki komina. W późniejszym etapie, kiedy palenie takie jest regularne powstają wykwity ze smoły nawet na zewnątrz komina, ścianach wewnątrz pomieszczeń. Na ten rodzaj sadzy nie ma prostej metody czyszczenia. Ponieważ często jest ona o konsystencji smaru, mazidła, nie można łatwo jej zeskrobać lub rozbić obrotową szczotką łańcuchową. Pośrednią metodą jest wpierw osuszenie takiego przewodu kominowego poprzez zmianę parametrów paliwa oraz sposobu palenia – dać wyższą temperaturę. Następnie już po wyschnięciu smoły można zastosować czyszczenie mechaniczne szczotką obrotową Turbospiner z dedykowana szczotką łańcuchową do rozbijania sadzy szklistej.
Efektem zaniedbania spraw kominowych, jego nieczyszczenia jest powstawanie ww zjawisk – czyli odkładanie się sadzy. I nie ważne jaki to rodzaj sadzy, ponieważ w konsekwencji w każdym przypadku jest to bardzo niebezpieczne. Sadza zalegająca w kominie zawiera łatwopalne związki. Jeżeli jest jej odpowiednio dużo może dojść do jej zapłonu. Rozpalona sadza w kominie inaczej pożar sadzy to prawdziwe zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi przebywających w budynku. Może bowiem dojść do rozsadzenia komina lub popękania. Wtedy do środka domu, pokoi, poddasza dostają się rozżarzone elementy komina – cegły i żar z palącej się sadzy.
Aby uniknąć tych ekstremalnych sytuacji należy bezwzględnie regularnie czyścić przewody dymowe. Najlepiej kiedy użyjemy do tego celu szczotki obrotowej, która da nam gwarancję czystego i bezpiecznego komina.